Do lúc đầu tìm hiểu di sản văn hóa thế giới Cánh đồng Chum nằm ở tỉnh Xiêng Khuang. Tỉnh này rộng mênh mông bát ngát, tra cứu bằng Google Maps tìm đường về di sản khá phức tạp. Khi hiểu ra chỉ cần đến Phonsavan, thuê xe máy chạy tham quan di sản Cánh đồng Chum là gần nhất. Trước khi đến đó, tôi có chuyến xe nhớ đời nhất từ cố đô Luang Prabang đi Phonsavan. Chuyện vui buồn đã qua nhớ gì kể đó, sáng sớm lên xe tuk tuk đưa tới bến xe tại thành phố Luang Prabang.
Kế hoạch và thực tế
“Lúc ở nhà lập kế hoạch thấy di sản Cánh đồng Chum nằm ở tỉnh Xieng Khuang. Lúc ấy đến ngang đây bí thông tin và không đủ thời gian tìm hiểu trước lúc lên đường. Mãi bị cuốn theo những khám phá cũ người mới ta và cũng không kịp tính. Tự nghĩ đến đó sẽ có đường thoát, người dân Lào phải biết cách khai thác di sản. Xe chạy đón khách lòng vòng quanh co rồi cũng quay lại phía nhà trọ hướng ra bến xe. Sáng phố thị Luang Prabang bình dị ít xe cộ, chạy rước khách quanh khu phố cổ như cách làm trung chuyển đưa đón của nhà xe tư nhân.
Quái thật, vậy sao không đón loanh quanh trước phiên mình cuối cũng được mà. Hay chàng tài xế xe tuk tuk bản địa muốn mình được ngắm một lần nữa trước lúc chia xa Luang Prabang.
Hai ngày ở lại Luang Prabang với bao dự định chưa thành. Phương án một theo thuyền rong chơi chậm rãi lên tận biên giới đường sông Thái Lào tên Huay Xai. Phương án hai trở lại Vientiane bằng xe buýt đêm tìm đường về Pakse hoặc Xieng Khuang”. Dự định đến tham quan di sản Cánh đồng Chum những tưởng đã bỏ qua vì khó di chuyển chợt sống lại. Thực tế chuyến xe buýt từ đây về Phosavan rất vất vả như thời bao cấp xứ Việt. Chuyện đời tưởng rằng đã quên, chợt như được sống lại với một dĩ vãng xa xăm đầy gian khổ.
Bến xe buồn hiu
Phonsavan một huyện thuộc tỉnh Xieng Khuang gần với di sản Cánh đồng Chum nhất. Ngày ra trung tâm bến xe tại Phonsavan, mới biết nhiều chuyến xe tỏa khắp các tỉnh thành của đất nước Lào. Phượt thử có trải nghiệm thực tế là cách học được nhiều điều hay. Ngày ấy tạm biệt hoa đọt mây vàng tươi thắm trên đường về lại Luang Prabang. Lưu luyến chia tay ngôi chùa Visounnarath cổ kính. Chia xa một sáng yên bình của cố đô Luang Prabang tôi ra bến xe. Bến xe buồn như diều thiếu gió im lìm uể oải của một sớm mai đầy tinh khôi. Vài chiếc xe khách nhỏ nhắn lèo tèo đang chờ khách.
Chàng tài xế xe tuk tuk xuống xe chạy nhanh vào bến mua vé từ Luang Prabang đi Phonsavan. Anh đưa cho tôi và hai vợ chồng người Pháp, biết vậy chỉ cần ra đây mua vé là xong. Nhìn chiếc xe minivan nhỏ thó với hàng người đang đứng chờ thật đang quan ngại. Vậy mà họ còn chất thêm hành lý trên nóc, dưới gần ghế, bất kỳ có lỗ trống nào có thể nhét được người lẫn hàng ký. Hai vợ chồng người Pháp chung chuyến xe tuk tuk buổi sáng thở dài. Ông chồng vui vẻ chấp nhận còn bà vợ hơi càu nhàu vì xe quá đông người, ưu tiên ngồi phía trước bên tài. Tôi leo lên xe ngối dãy sau cùng lòng đầy thắc thỏm, ôi phóng lao phải theo lao.
Ngồi yên vị chật chội trên xe, bụng cứ niệm “OM MANI PADME HUM” cho yên tâm.
