Cầm tấm vé trên tay chụp lưu lại làm kỹ niệm, nhờ em nhân viên giúp thêm một kiểu nữa. Du khách muốn gặp được di sản thế giới Angkok Wat tại Siem Reap đầu tiên phải đến thăm chốn này. Tiếp tục lên xe chạy ngược lại cung đường đã qua hướng về di sản. Nhớ lần trước em nhân viên người Cambodia duyên dáng dẫn đoàn, xe vào tận gần bãi đỗ. Giờ đây thông tin di sản lẫn di chuyển đã ngập tràn trên các phương tiện truyền thông. Chạy vào băng qua khu rừng sẽ gặp hồ nước trong xanh yên tĩnh. Thật ra đó là một cái hào nước bao quanh di sản Angkor Wat.
Thông điệp Unesco
Cấu trúc xây kinh thành ngày xưa luôn có hào nước sâu rộng cùng với tường thành xây bao quanh nhằm mục đích bảo vệ. Đến nơi gởi xe tự do ở nơi khác, khách phải đi bộ thêm đoạn nữa mới vào gặp di sản. Dù đã xem trước nhiều cuốn phim quay Angkor Wat trên cao vẫn ngỡ ngàng khi đối diện. Trước mắt con đường hoàng đạo dẫn vào trung tâm di sản đang trùng tu. Họ phải dựng một chiếc cầu phao to rộng rãi cho khách bộ hành băng qua. Mỗi lần thăm di sản tôi đều tìm bảng hiệu cầu chứng của Unesco cấp cho mỗi di tích lịch sử. Thong thả tìm chỗ có logo toàn cầu chụp vài tấm hình lưu dấu chim di Samgoshare. Hắn đã trở lại thăm Angkor Wat với rất nhiều thông tin tham khảo trước.
Gần đây lại có một giả thuyết khác về di sản Angkor Wat tại đất nước Cambodia. Nhà nghiên cứu nghiệp dư nào đó, sau khi tính toán khối lượng các khối đá đã thi công. Ông so với thời gian hoàn thành suy ra số lượng nhân công sử dụng là không tưởng. Họ so sánh thời đại xây dựng của đất nước Cambodia lúc ấy cũng chưa giàu như Bắc Kinh. Kết luận sơ bộ không có chuyện người dân Cambodia xây dựng từ thế kỷ XII. Giả thuyết cho rằng có đội quân nào đó dựng xây công trình Angkor Wat từ thời tiền sử. Sau đó hàng nhiều thế kỷ người Cambodia phát hiện, tiếp nối làm thêm một phần. Theo ghi chép di sản Angkor Wat hiểu nôm na tên gọi thành phố thiên thần.
Lịch sử và hiện thực
Di sản Angkor Wat được xây dựng vào thế kỷ XII tọa lạc trên vùng đất rộng lớn đến 162,6 ha. Thực tế di tích cũng còn nhiều chỗ dang dở chưa hoàn thành hoặc quá khác biệt. Sự thật có rất nhiều công trình xây dựng từ thời cổ đại mà khoa học ngày nay không thể giải thích nổi. Chúng vẫn tồn tại thách thức với thời gian cùng khối óc tò mò khám phá của con người.
Toàn bộ công trình được xây hoàn toàn bằng đá sa thạch, chạm trổ tinh xảo cầu kỳ. Nhiều phiến đá rất to nặng kết cấu với nhau bằng cách sắp đặt. Đôi chỗ còn dang dở cho ta hình dung cách thức thi công. Sắp xếp các tảng đá theo hình khối, sau đó đục đẻo chạm khắc trên bình diện rộng. Thuở xưa chưa có dụng cụ máy móc như bây giờ vẫn chưa hiểu vì sao họ có thể điêu khắc trên đá vi diệu đến vậy.
Trải qua nhiều biến cố thiên tai lẫn nhân tai rất nhiều phiến đá lăn lóc và ngổn ngang bên nhau. Các nhà khảo cổ làm công việc đo đạc sắp xếp hàng nghìn tảng đá ấy đến trăm năm vẫn chưa xong. Thách đố từ quá khứ như một nan đề mang tên định mệnh Cambodia. Tôi lần giở theo lịch sử chỉ mong rằng trong quá khứ Cambodia có thời gian rất thịnh vượng. Đất nước thật sự giàu có mới đủ lực tạo nên kỳ quan nhân loại. Liệu có tài liệu nào minh chứng được điều ấy?
