Vài lời phi lộ về lược sử Hong Kong thăng trầm năm tháng nhằm hiểu thêm một Hong Kong của hiện tại. Xuất phát từ một làng chài nghèo khó, trải qua hơn 150 năm với nhiều biến động lạ lùng của lịch sử. Hong Kong đã vươn lên thành trung tâm tài chính kinh tế của thế giới.
Quá trình phát triển kinh tế Hong Kong nhờ mở rộng giao thương buôn bán trên nền tảng dân chủ tự chủ mạnh mẽ. Vừa qua tương lai Hong Kong đã xuất hiện những đám mây đen u ám khó lường. Cơn mưa toàn trị đang ngày đêm phủ xuống những cây dù nhiều sắc màu của người dân xứ Hương cảng. Tất cả tạo nên hình ảnh đáng thương hy hữu trong lịch sử hiện đại Hong Kong.
Lược sử Hong Kong
Lịch sử Hong Kong trước thế kỷ XIX hầu như ít ai ngó ngàng tới. Khi ấy mảnh đất hoang vu nằm mút rìa của Trung Hoa rộng lớn là một làng chài nghèo khó. Đời thường vậy quê hương nghèo khó mấy ai ngó ngàng. Lý giải thế nào, Hong Kong từ một làng chài vô danh mà sau này trở thành thị trường tài chính của toàn cầu?
Dường như con người vẫn còn vương vấn với thủy tổ biển cả trong lịch sử phát triển các thành phố có rất nhiều nơi xuất phát từ làng chài. Một Singapor phồn thịnh hay một Saint Petersburg nổi tiếng cũng đều xuất phát ban đầu từ làng chài. Một BangKok hiện đại cũng từ dân cư cảng nhỏ Bang Makok phục vụ vương triều Ayutthaya mà thành. Và còn nhiều ví dụ thú vị khác của các thành phố trên thế giới.
Nguồn gốc tên Hong Kong theo dân gian từ “cách phát âm trong tiếng Quảng Đông là hēung góng – “bến cảng thơm” hay “bến cảng hương”. Mùi hương từ các công xưởng sản xuất nhang dọc theo bờ biển phía bắc Cửu Long”. Cuộc sống người dân lúc ấy khó khăn. Nữa thế kỷ XIX vào tháng 1 năm 1841 đảo Hong Kong bắt đầu từ cuộc chiến nha phiến giữa Anh Và Trung Hoa. Vương quốc Anh thắng trận nên đảo Hong Kong bị thuê nhượng sơ bộ theo hiệp định Chuenpeh.
Hiệp ước chia cắt
Tiếp đến yêu sách từ bên thắng cuộc, hiệp ước Nam Kinh tháng 8 năm 1842 nhượng đảo Hong Kong. Đặc biệt thập niêm 1850 sự kiên Thái Bình Thiên Quốc đã gây bất ổn lớn tại đại lục. Dòng người tị nạn từ đại lục di cư qua Hong Kong ngày càng nhiều, tạo ra thành cư dân đặc biệt. Năm 1860 cuộc chiến tranh nha phiến lần hai. Trung Quốc thất bại dẫn đến hiệp ước Bắc Kinh 1860 nhượng thêm phần Kowlong, hai đảo này lúc ấy còn tách rời. Vào năm 1894 nạn dịch hạch từ Trung Quốc lây sang Hong Kong gây tử vong vài chục ngàn người.
Đến ngày định mệnh đầu tháng 7 năm 1898 nhượng thêm vùng đảo Lạn Đầu. Toàn bộ làng chài bến cảng Hong Kong, đảo Kowlong, đảo Lạn Đầu tạo thành vùng Tân Giới. Vùng Tân Giới nhượng cho Vương Quốc Anh trong 99 năm, ngày nay là Hong Kong. Người Anh đã đem hệ thống giáo dục, công nghiệp… áp dụng tại đây. Họ xây dựng trường học, bệnh viện, cơ sở hạ tầng tạo thành một quân cảng lớn trong vùng. Số phận Hong Kong trong thế chiến thứ hai bị Nhật Bản chiếm đóng từ cuối năm 1941.
Hong Kong thời hiện đại
Sau thất bại trong thế chiến Nhật Bản mới hoàn trả lại cho Anh. Vài chục năm sau, nền kinh tế Hong Kong phát triển mạnh mẽ nhờ sự hậu thuẫn lớn của Anh – Mỹ. Từ đó, Hong Kong trở thành trung tâm tài chính lớn của thế giới. Cuộc đời những tưởng 99 năm quá dài cũng đến lúc tới hạn. Vào ngày một tháng bảy năm 1997, Vương quốc Anh trao trả lại chủ cũ Trung Hoa. Cam kết lời hứa giữa nguyên chế độ dân chủ Hong Kong năm mươi năm. Hình thành nên một đất nước hai chế độ độc đáo trong lịch sử thế giới.
Hong Kong tự trị bình yên được hai mươi bảy năm, những tưởng sẽ an lành thêm nữa. Nào ngờ sự nôn nóng của Trung Quốc, họ không còn giữ lời hứa, can thiệp thô bạo vào nền tự trị của người dân Hương cảng. Thế giới cạn lời vì những cam kết đã không được tôn trọng!
Hong Kong đứng lên
Biểu tình liên tục nổ ra, những cuộc đàn áp bắt bớ chưa có hồi kết. Chính quyền Trung Quốc càng áp đặt nhiều thứ ràng buộc khác với cam kết năm nào. Các chủ báo, sinh viên đấu tranh, người dân biểu tình lần lượt xộ khám. Suốt mấy tháng trời người dân Hong Kong xuống đường với hình ảnh chiếc dù gây xúc động lòng người. Người dân Hong Kong mất dần niềm tin vào lời hứa năm nào. Tôi buồn khi nghe tin nhiều người Hong Kong đấu tranh cho dân chủ một đi không trở lại.
Tương lai thế giới đang dần quay lưng với mảnh đất giàu có nhọc nhằn. Hong Kong sẽ trở lại như một đô thị bình thường mang nỗi lòng buồn hận của tháng năm. Hiện nay không ai lường trước được vận mệnh tương lai của Hong Kong. Tìm hiểu lược sử Hong Kong để thắp lên niềm hy vọng, người dân xứ cảng sẽ vượt qua cơn hoạn nạn không ngờ. Cảm giác lần đầu được đến tham quan xứ cảng thơm rất khó quên.
