Nhân nói về đường sắt Việt Nam, mấy ngày qua báo chí đang góp ý dụ thảo đường sắt quốc gia. Hai bộ, hai trường phái đang bảo vệ ý kiến giữa tốc độ tàu 350km/h và 200km/h. Chuyện bầu cử nước Mỹ đã hút tâm can người dân Việt theo dõi. Ít ai để ý vấn đề đại sự đường tàu quốc gia thật lạ. Trời mưa se lạnh ngồi uống cà phê Sài Thành. Ăn mày dĩ vãng nhớ lại những các chuyến tàu đã qua. Vài nét về đường sắt nội đô thành phố Melbourne như chia sẻ chuyện đường sắt xứ người.
Đường sắt theo khu dân cư
Nhà nước đang bàn hệ thống đường sắt quốc gia liên tĩnh. Bỏ quên chuyện hiện đại hóa đường sắt nội đô thật đáng buồn. Lại nhớ những chuyến tàu nội đô của thành phố Melbourne hiện đại. Người em sống gần khu dân cư Lalor cho hay. Bên này khu dân cư nào mới mở cũng như đường tàu sẽ làm tới. Đô thị đã qui hoạch sẳn nơi nào dành làm khu dân cư, siêu thị, giáo dục, y tế và giao thông đường sắt, đường bộ. Họ không bỏ quên như các nhà qui hoạch đại tài của xứ thiên đường. Thành phố hiện đại như Melbourne vẫn sẽ còn sử dụng hệ thống đường sắt nội đô.
Du lịch qua chơi chỉ như người sử dụng lần đầu chưa quen như bao người dân khác. Người em hướng dẫn một lần cứ thế mà làm, biết rồi thật đơn giản. Người sử dụng tàu chưa có gì bước đầu vào phòng bán vé mua thẻ tàu như thẻ ATM khoảng 10 đô Úc. Mỗi lần vào cửa chạm một cái sau khi sử dụng một hành trình ra cửa chạm cái nữa. Hệ thống tính toán khoảng cách trừ tiền trong thẻ. Khi không đủ tiền trong thẻ vui lòng nạp tiền thêm dễ dàng tại các quầy hay máy tự động trong nhà ga. Thẻ tàu nội đô có thể mua tại nhà ga hay trong siêu thị, cửa hàng bán lẽ dễ dàng. Có loại còn tích hợp dùng được cho xe buýt hay phà thuyền trên sông vô cùng tiện lợi.
Tạo thuận lợi cho dân
Phương thức này luôn hữu dụng cực kỳ thân thiện hiệu quả này. Đường sắt nội đô kết hợp với xe buýt, tàu điện ngằm tạo thành hệ giao thông công cộng hợp lý. Những chuyến tàu hỏa nội đô hoạt động cực kỳ hữu hiệu không có khái niệm kẹt đường. Người em bảo, nhiều người đi làm từ ngoại ô chạy xe ra nhà ga xe lửa gần đó gởi xe không mất tiền và đi tàu hỏa vào trung tâm làm việc. Hai lý do chính để sử dụng phương án trên là đường phố kẹt xe ô tô và phí gởi xe trung tâm rất đắt.
Tại trung tâm Melbourne tàu điện hay gọi là tram, đường ray nằm phẳng trên đường bộ luôn. Vận hành hoàn toàn bằng điện không ô nhiễm một trường. Sử dụng thẻ tàu tạo thuận lợi cho người dân, khu vực trung tâm hoàn toàn miễn phí. Trong bản đồ giao thông thường tô khu vực bằng màu xanh lá cây. Tạo điều kiện thuận tiện cho ăn uống, đi lại, mua sắm, tham quan trong không gian văn hóa lịch sử của Melbourne thật khôn ngoan. Người dân sẽ ít sử dụng phương tiện cá nhân, tăng sử dụng công cộng và giao thương.
Từ Lolar tới Melbourne
Một ngày trở lại Melbourne sử dụng quen thuộc chuyến tàu từ Lolar lên trung tâm tiếp tục rong chơi. Đường sắt nội đô Melbourne có nhiều thành phần sử dụng. Chủ yếu người dân sống ngoại ô vào trung tâm làm việc và sinh viên, học sinh. Nhìn các em sinh viên học sinh mang cặp đi học trên tàu, lại nhớ chuyện đi bộ học trường làng của thuở ấy. Con tàu có toa tàu rộng rãi, ghế ngồi sạch sẽ thuận tiện sinh hoạt cho dân. Mái nhà ga mỗi chặng dừng thi công đơn giản, chủ yếu sử dụng công năng chính.
Dọc theo đường tàu có nhiều nhà ga nhỏ tùy theo từng khu vực dân cư. Hai bên nhà nhiều hình vẽ graffiti sắc màu đầy nguệch ngoạc vui mắt. Tốc độ tàu vừa phải, thời gian luôn đúng giờ đến và đi như đã ghi chú trước. Nhà ga, bến tàu sạch sẽ, người dân đi lại đơn giản như cơm ăn nước uống hàng ngày. Nhớ lần vui chơi về khuya thấy mấy chàng cảnh sát bồng súng bảo vệ tại các nhà ga. Ngạc nhiên hỏi, người em bảo đôi khi cảnh sát đang tăng cường phòng chống khủng bố.
Trải nghiệm nhiều lần trên các chuyến tàu nội đô Melbourne đã gieo rắc niềm mơ ước. Sài Gòn thay vì làm nhiều đường vành đai trong ngoài nên qui hoạch bố trí thêm đường sắt chạy quanh theo các vành đai này. Từ đó kết nối với trung tâm bằng đường sắt trên cao xuyên tâm. Tận dụng ba thành phần không gian trên cao, dưới đất và trên mặt. Mở ra khả năng đi lại cho người dân thành phố với nhiều phương thức.
