Viếng nhà thờ Mằng Lăng ngày chang nắng

Tôi đã đến đây nhân chuyến thăm bạn tại Phú Yên. Thăm nhà thờ Mằng Lăng ngày chang nắng là kỹ niệm nhỏ của Samgoshare. Biết tôi thích tìm hiểu về lịch sử bạn muốn giới thiệu di tích cổ tại Phú Yên. Nhờ đó tôi mới biết nhà thờ Mằng Lăng công trình tôn giáo tại xứ này. Qua đó biết thêm vài chi tiết lịch sử rất thú vị nơi đây.

Lên đường đến Mằng Lăng

Từ sáng từ thành phố Tuy Hòa đến nhà thờ Mằng Lăng đã gần trưa. Khuôn viên của nhà thờ tĩnh lặng êm đềm. Màu của công trình đã bạc thếch theo thời gian. Cây sake đứng lặng lẽ bên hàng rào lá xanh mướt. Hai tháp chuông không cao và cây thánh giá ngay trung tâm nổi bật trên nên trời trong xanh của ngày ấy. Ngay dưới Thánh giá là vòng tròn đồng tâm màu vàng nhạt như bánh xe luân hồi của thời gian vĩnh hằng. 

Ngay giữa sân có tượng toàn thân nhỏ. Phía bên trái có quả đồi nhỏ bên dưới có hầm. Phía trước đồi có thêm một tượng toàn thân tay cầm thánh giá. Tưởng nhớ đến người đã khuất, tử vì đạo mang tên Andre Phú Yên. Hàng ghế đá im lìm nằm chờ trong trưa chang nắng. Nhìn quả đồi nho nhỏ cỏ xanh nằm trong ao nước phía dưới. Tôi thử chạm tay mình nghe mát lạnh, mũi tên thời gian đâu đó đang lao về Mằng Lăng.

Sách quốc ngữ đầu tiên Việt Nam

Tôi được người quản lý mở cửa vào xem nhà hầm bên dưới. Một phòng nhỏ nằm ngay dưới đồi nhỏ, làm nơi cầu nguyên với ít bàn ghế. Nơi đây lưu giữ các hinh ảnh riêng có tại Mằng Lăng. Các niên biểu hình ảnh của thầy giảng Andre Phú Yên và cha Đắc Lô. Thông qua các hình ảnh này đã cho tôi một giấc mơ. Tôi mơ sẽ đặt chân đến nơi trong bức ảnh phai mờ. Thánh đường Vatican ngày ấy và bây giờ. Và mơ về nơi liên quan đến người góp công khai sinh ra chữ quốc ngữ Việt Nam. Một câu chuyện dài nhiều tập thú vị phía sau.  

Cận cảnh sách quí . Photo Samgoshare
Cận cảnh sách quí. Photo Samgoshare

Ngày ấy, tôi tận mắt chứng kiến quyển sách đầu tiên về chữ quốc ngữ của Việt Nam. Tôi một người mê sách nên rất xúc động khi đứng trước một bảo vật quốc gia. Không có các giáo sỹ Bồ Đào Nha đi trước như Ông Francisco de Pina, Gaspard de Amaral, Antoine de Barbosa và sự kế thừa xuất sắc của giáo sỹ Alexandre de Rhodes – cha Đắc Lộ thì chữ quốc ngữ còn đâu đó trong cõi hỗn mang. Ông có công rất lớn trong quá trình khai sinh ra Việt ngữ sau này. Ông đã tập hợp, hệ thống hóa, bổ sung lại quá trình nghiên cứu của các giáo sỹ đi trước.

Sách và suy đoán vô lý

Vào năm 1651 ông về tại Roma in cuốn sách đầu tiên cho xứ xa xôi vùng Viễn Đông này. Với mong muốn người dân, các linh mục, nhà truyền giáo của bên ngoài và trong nước có thể hiểu được giáo lý của Công giáo dễ dàng. Liệu ước muốn đã được thực hiện? Hai cuốn sách như một sự xác lập công trình khoa học với nền văn minh của thế giới. Tại sao một người đã từng bị trục xuất nhiều lần vẫn yêu thương vùng đất Việt nhiều đến vậy?

Ngày nay có vài nghiên cứu muốn phủ nhận công lao của ông. Thật nưc cười khi liên hệ ông với đế quốc Pháp xâm lược sau đó hơn hai trăm năm. Tất cả các cáo buộc mang tính võ đoán của vài nhà nghiên cứu sau này. Tầm nhìn hạn hẹp, nặng chất tuyên huấn hơn tôn trọng sự thật lịch sử. Sự phủ nhận hay đánh tráo khái niệm của người có công tập hợp, nuôi dưỡng và in ấn Việt ngữ đều tội đồ dân tộc. Trân trọng các đóng góp to lớn của giáo sỹ Alexandre de Rhodes. Trước đây hay bây giờ tại Sài Gòn luôn có con đường mang tên của ông.

Tưởng nhớ Alexandre de Rohdes

Riêng Samgoshare vào năm 2016 đã đến thăm nơi ông sống những năm tháng cuối đời tại thành phố Isfahan Iran. Ngậm ngùi trước ngôi mộ đá của tiền nhân tại nghĩa trang có hơn 3.000 năm tuổi New Julfa Armenian Cemetery. Do hiếu kỳ thích khám phá, tự nhiên trở thành một trong những người Việt hiếm hoi ghé thăm mộ ông sau 356 năm. Câu chuyện sẽ được kể trong hành trình theo dấu chân nàng Scheherazade. Hiện nay, các nhà nghiên cứu bước đầu đã thành lập nhóm tôn vinh chữ quốc ngữ. Đáng mừng thay!

Tuy Hòa còn nhiều nơi đáng tham quan cần tìm hiểu.

Photo Samgoshare 

About Quoc Sam

I am Sam. I am Vietnamese. I was born and grew up in Hue - the ancient capital of Vietnam. Hue is a peaceful small town with the romantic Hương river flows through. I live and work in the Saigon city - a city crowded and lively

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.